Küreselleşme, kitle iletişim araçlarında hızlı değişim tüm hızıyla insanlığı değiştirmeye, toplumları dönüştürmeye devam ediyor. Popüler kültürün ürettiği araçlar yaşamı kuşatıyor, hayatımızla ilgili değerleri oluşturuyor. Üretilen mal ve hizmetlerle hayatına yön veren kişi, güven ve anlam arayışı “güçlü görünme” çabasına dönüşüyor.
Güvensiz insan özellikleri
Güvensiz insan, her zaman güçlü görünmeye çalışır. İlişiklerinde her şeye hâkim olmak, herkes tarafından onaylanmak ve başkalarından sürekli takdir görmek ister. Huzursuzluk içinde yaşadıklarından, her yerde problem kaynağı olurlar.
Ötekileştirme psikolojisi
Güç odaklı ilişkilerin yaşandığı toplumsal ilişkilerde, hayatın merkezine kendini koyarak çevresinde yaşayan diğer insanları ötekileştiren kişilerin sayısı hızla artıyor.
Kişilik gelişiminde birey bir gruba ait olma, içinde bulunduğu grup tarafından onaylanma ve kendini kabul ettirme arayışı içindedir. Ait olma ve onaylanma “benlik” ve “kişilik” gelişimi sürecini kapsar.
Ego; ben, benlik, kendilik demektir. Ego insanın hem özne boyutunu tanımlayan irade, bilinç, vicdanı hem de onun nesne boyutunu tanımlayan, dürtülerini, iç isteklerini, tutkularını, içsel enerji kaynaklarını içine alan çok boyutlu bir yapıdır. Ego, hem öznel hem de toplumsal yaşamında bireyin kendini tanımlayıp, anlamlandırabileceği ve koruyabileceği içsel olarak işleyen bir referans noktası oluşturur. İnsan benliğinin bir bileşeni olan ego psikolojik, sosyal, kültürel etkilerle şekillenen benlik katmanıdır.
Kişinin kendisi dışında hiçbir varlığa güvenmemesi, kendisini hayatın merkezine alarak karşısındaki bireyleri ötekileştirmesi iletişim, uyum ve davranış sorunlarına yol açar.
Ötekileştirme, insan hakları ihlalidir!
Eğer kişi insanların sadece sağladıkları faydalar için önemli olduğunu düşünür, güvensizlik duygusu içinde şüpheci ve kuşkucu duygularla çevresine saldırgan yaklaşımlarda bulunursa insan hak ve değerlerine saygıyı ihlal eder.
Kişinin kendi benlik algısında bireysel bağımsızlık duygusunu benmerkezci olarak yaşaması ya da bu duyguda aşırıya gitmesi toplumsal kuralları ve değerleri hiçe sayan yalnız kendini önemseyen bir benlik sergiler. Benmerkezci kişi, toplumsal hayat içinde sürekli çatışmacı, reaksiyoner özelliklileriyle ilişkilerde sorun kaynağı oluşturur. Toplumların bir arada uyum içinde yaşamasına neden olan sevgi ve saygı bağını zedeler. Sahip olduğu özgüven, kendi mutluluğu için her şeyi görmezden gelmesi gerektiği duygusunu pekiştirir.
Ötekileştirmede, davranış sorunları nelerdir?
Ötekileştirme eğer kişilik, uyum ve davranış sorunlarına yol açarsa ruhsal hastalıklara neden olabilir. Bu durum ’da kişinin algılama, muhakeme, kendini ifade etmede sorunlar görülür. Duygusal düzeyde çökkünlük, mutsuzluk, yaşamdan zevk alamayabilir. Şüpheci ve kuşkucu düşünce içeriğiyle çevresinde yaşayan kişileri tehlikeli algılayabilir.
Egolarımızı dengeleyebilmeliyiz!
Toplumsal hayat içinde rolümüzü, benlik ve kişiliklerimizle belirleriz. Egolarımız bizi diğer kişilerden farklı kılan ve yaşamı anlamlı kılan özelliklerimizi oluşturur. Egoyu otorite, baskıya dönüştürmeden karşımızdaki kişiyi ötekileştirmeden, farklılıklarımıza saygı çerçevesinde yaşamı düzenleyebilirsek hayatı yaşanır kılabiliriz. Eğer kişi kendi benliğinin bilincinde, kendi kişilik özelliklerini farkında ise ilişkilerinde açık, net ve anlaşılabilir tutumlar içinde olur. Farklılığı, zenginliğe dönüştürebilir. Ego bütünlüğünü geliştiren kişi problem çözme becerisi gelişmiş, farklılıklarının farkında olarak toplumsal ilişkileri sağlıklı düzenleyebilir.
