Bugün sizlere herkes için özellikle çocuklar için büyük bir önemi olan mahremiyet eğitiminden bahsetmek istiyorum.
Mahremiyet nedir? Mahremiyet eğitimini nasıl verebiliriz? Neler yapmamız gerekir? Mahremiyet eğitimi neleri kapsar? biraz bunlardan konuşalım.
Mahremiyet Nedir?
Mahremiyet, özel alan demektir. Çocuğun kendi bedeni, eşyaları onun mahremiyetidir. Çocuklarımıza bunu anlatmak elbette çok büyük önem taşımakta fakat çoğu ebeveyn çocuklarına karşı mahremiyete ne kadar saygı gösteriyordur sizce? Bazı ebeveynler şöyle düşünebilir, çocuk benim çocuğum aramızda asla özel olamaz, fakat durum aslında böyle değildir. Bizler çocukların mahremiyet alanına saygı duymazsak çocuklar mahremiyet kavramını ne kadar anlayabilir ve ne kadarını uygulayabilir? Her yazımda bahsettiğim gibi çocuğa bir şey öğretmek istiyorsak anne babanın ya da ona kim bakım veriyorsa önce o kişilerin verilmek istenen davranışı yerine getirmesi gerekiyor. İlk önce çocuğun bakımını sağlayan ailenin, bir mahremi olduğunu davranışları ile çocuğa bunu bildirmesi gerekiyor. Çocuğa banyo yaptırırken ya da tuvalet eğitimi verirken dahi mahremiyet alanına girilmesine izin verilmemelidir.
Mahremiyet eğitimi 2.5-3 yaşları arasında verilmeye ufak ufak başlanmalı. Fakat ailenin tutumu ile aslında bebeklik dönemi itibari ile çocuğun beyninde mahremiyet duygusunun yer edinmesine yardımcı olunabilir. Peki bu nasıl olur? Şöyle ki örneğin, bebeğin altını değiştiren kişinin anne, babası ya da ona bakım veren kişi haricinde birisinin olmamasına dikkat etmek gibi.
Çocuğun yemeğini yiyip kalkması ama annenin “hayır doymadın daha, o tabağı bitir” demesi, dışarı çıkılacağı zaman çocuk üstüne hırka giymek istememesine rağmen “hayır sen bilmezsin” demekte çocuğun mahrem alanına müdahalede bulunmak demek oluyor. Gerçekten doymadığını düşünüyor veya üşüyeceğini düşünüyorsanız “Yarım kalan tabağını buzdolabına kaldırıyorum acıktığın zaman bunu senin için ısıtabilirim” ya da “bu havada hırka giymek seni soğuktan korur fakat giymek istemiyorsan yanımıza alalım üşürsen giyebilirsin” gibi söylemlerde bulunmak çocuğun mahrem alanına saygıda bulunduğunuzu gösteren ifadelerdir. Çocuğun bazı şeyleri deneyimleyerek öğrenmesini sağlamak çocuğu uyarmaktan daha etkili olabilmektedir.
Çocuğun odası da onun mahremidir. Odası olmasa bile salonda onun için bir köşe oluşturulabilir. Çocuğun odasına ondan habersiz müdahalede bulunmak, eşyalarının yerini değiştirmek, ondan izinsiz oyuncaklarını başkasına vermek, istemediği halde oyuncaklarını zorla paylaşmasını istemek mahrem alanına müdahelede bulunmaktır. Elbette paylaşmayı öğretmeliyiz fakat bunu onu zorlayarak yaptıramayız.
Odasını düzenlemek, eşyasını paylaşmak, dağıtmak ve sonrasında o dağınıklığı toplaması gerektiğini bilmesi de çocuğun sorumluluğunda olmalıdır.
Ve en önemlisi, çocuğun bedeni onun mahremidir.
Ortalık yerde çocuğun üstünü değiştirmemek, bir tanıdığınızın veya akrabanızın onu kucağına alıp öpmek istemesi karşısında çocuğunuz istemediği halde “Aaa olmaz öyle hadi git bak sevmek istiyor seni teyzen/amcan, ayıp” gibi söylemlerde bulunmamak ve çocuğun bu kararına saygı duymak, denizde veya havuzda çocuğu özellikle kız çocuklarını yarı çıplak şekilde yüzdürmemekte çocuğun mahremini korumanın yollarındandır.
Çocuğa “Ben her zaman senin yanındayım ve bana her zaman güvenebilirsin” mesajını her daim vermeli ve bunu davranışlarınızla da belli etmelisiniz. Onu rahatsız eden, istemediği halde dokunmaya çalışan birini gördüğü zaman HAYIR diye bağırarak direkt olarak en yakınındaki ebeveynin, öğretmeninin, güvenlik görevlisinin yanına gitmesi gerektiğini ve belli bir yaşa gelince telefon numaranız ile evinizin adresini de öğretmelisiniz.
